ایجاد محیطی که برای شخص شما باشد ، اهمیت بسیار دارد. عناصر تشکیل دهنده یک محیط کاملا مناسب برای مطالعه، برای همه یکسان نیست. هرکس بایدخود آن‌ها را کشف و تعیین نماید، اما رعایت توصیه‌های زیر را در انتخاب محل مطالعه ثمر بخش دانسته‌اند.
۱- برای مطالعه جای بخصوصی را در نظر بگیرید، مطالعه در مکان‌های مختلف بر مشکلات یادگیری خوب و موثر می‌افزاید، در اولین مرحله برای ایجاد مهارت مطالعه باید سعی کنید تمام کارهای خود را در یک اتاق و حتی با یک میز و صندلی انجام دهید و در صورت امکان آن‌ها را فقط برای مطالعه مورد استفاده قرار دهید.
این پیشنهاد شاید در وهله نخست بسیار بی‌اهمیت جلوه نماید، اما در حقیقت این طور نیست. زیرا استفاده از یک مکان ثابت سبب آمادگی ذهنی برای تمرکز حواس در حین مطالعه می‌شود. وقتی شما دراتاق مخصوص و پشت میز قرار گرفتید، پس از گذشت اندک زمانی در خود احساس تمایل به مطالعه می‌کنید و احتیاج ندارید مدتی از وقت خود را جهت آمادگی برای مطالعه صرف کنید.
۲- استفاده از میز مخصوص مطالعه؛ وجود یک میز مطالعه به شما کمک می‌کند که همیشه در یک جای مشخص مطالعه کنید. رفته رفته شما عادت می‌کنید که هر گاه پشت میز قرار می‌گیرید، شروع به مطالعه کنید. مشروط بر اینکه از میز فقط برای مطالعه استفاده کنید نه کاری دیگر.
۳- در هر اتاقی ممکن است عواملی وجود داشته باشند که موجب حواس پرتی شما شوند؛ اگر خود را عادت دهید که با علاقه و به قصد یادگیری مطالعه کنید، هیچ کدام از آن عوامل نمی‌تواند مانع مطالعه شما شود.
۴- عکس و اشیاء مورد علاقه خود را از روی میز و اطراف آن بردارید.
۵- وسایل کارخود را از قبل آماده کرده، در دسترس قرار دهید. گاهی دیده می‌شود که شخص برای آوردن یک کتاب، مثلا فرهنگ لغت از اتاق خارج می‌شود و همین خروج او زمینه ساز عدم تمرکز و یا سستی در ادامه مطالعه می‌گردد. وسایل مورد نیاز خود را، نظیر: خودکار، مداد، پاکن، دفترچه یادداشت، و … را از قبل روی میز قرار دهید.
۶- اتاقی را انتخاب کنیدکه صدای عبور و مرور وسایل نقلیه، وسایل صوتی و سایر موجبات انحراف حواس، حداقل باشد. حتی به نظر می‌رسد که گاهی لازم است، روی درب ورودی اتاق مطالعه، جمله مزاحم نشوید را بنویسید تا دوستان و اعضا خانواده عادت کنند در ساعات مطالعه شما را آسوده بگذارند.
۷- جریان هوای تازه را در اتاق تامین کنید. اتاقی که به اندازه کافی اکسیژن نداشته باشد، موجب کسالت و خستگی می‌شود. همچنین رطوبت مناسب اتاق نیز به عدم بروز کسالت کمک می‌کند، رطوبت نسبی پنجاه درصد نیز مطلوب است.
۸- درجه حرارت اتاق را ملایم نگه دارید. حرارت ملایم محرک فعالیت و هشیاری ذهن است و این دو عامل از شرایط لازم برای مطالعه ثمربخش و فراگیری کامل است.
۹- در موقع مطالعه از نور کافی و یکنواخت استفاده کنید. نوری که مستقیما از لامپ به روی کتاب بتابد بسیار بد است. در شرایط معمولی نوری معادل بیست تا سی شمع برای مطالعه لازم است. عدم وجود نور کافی و یکنواخت موجب تضاد نوری میان دو قسمت اتاق می‌شود؛ از این رو استفاده از چراغ مطالعه را به منظور تامین روشنایی، مفید نمی‌دانند؛ زیرا استفاده از چراغ مطالعه موجب تباین و تضاد نوری در اتاق می‌گردد. این تضاد موجب کشیدگی و خیرگی چشم می‌شود و خیرگی سبب خستگی سریع چشم است. یک لامپ فلورسنت (مهتابی) می‌تواند نور مناسب را در یک اتاق کوچک به خوبی تامین کند.
* اگرهنگام مطالعه در نور مناسب، چشمانتان باز هم خسته شد به یک پزشک مراجعه کنید.
۱۰- میزی انتخاب کنید که بتوانید پشت آن راحت بنشینید.
۱۱- از استراحت زیاد ماهیچه‌ها هنگام مطالعه باید احتراز کرد. برای مطالعه باید از میز و صندلی استفاده کرد. نه مبل راحتی، پشتی و… محققین نشان داده‌اند که انقباض اندک ماهیچه‌ها مفید بوده و دقت کار مغز را زیاد می‌کند.
۱۲- میزی انتخاب کنید که سطح آن به اندازه کافی بزرگ و جادار باشد. اگر وسایل کار، به علت کمی جا روی میز انباشته باشد، سر در گم و عصبی می‌شوید. از طرفی همه وسایل و یادداشت‌های مربوط به موضوع مورد مطالعه باید در دسترس باشد، زیرا اگر مجبور باشید برای دست یافتن به آن‌ها هر بار از پشت میز مطالعه بلند شوید. به تمرکز حواس شما لطمه وارد می‌شود.
۱۳- روی میز مطالعه نباید براق باشد.
۱۴- میز مطالعه را جایی دور از عوامل انحراف حواس بگذارید. میز را کنار پنجره نگذارید و اگر ناگزیر شدید با شخص دیگری در یک اتاق، مطالعه کنید، میزها را طوری قرار دهید که هنگام مطالعه پشت‌تان به یکدیگر باشد.
۱۵- میز تحریری را انتخاب کنید که جای بایگانی به اندازه لازم داشته باشد و بتوانید به راحتی وسایل مورد نیاز برای مطالعه و یادداشت برداری را در آن قرار دهید.
منبع: محمدعلی شامانی، مطالعه، چگونه؟ چه‌وقت؟ کجا؟ ، انتشارات موسسه علمی آینده سازان، چاپ دوم ۱۳۷۶